Demokrasi için 10 maddelik bildiri

19-20 Haziran 2009 tarihlerinde Abant Bolu’da gerçekleşen “Demokratikleşme: 12 Eylül’den AB Sürecine Siyasi Partiler” başlıklı 19. Abant Platformu, üç oturumda gerçekleşmiş ve siyasi partilerin geçmişi, geleceği ve hukuki çerçevesi tartışılmıştır. Siyasi parti temsilcilerinin, akademisyenlerin, entelektüellerin geniş katılımı ile özgür bir tartışma ortamında siyasi partiler demokrasisi masaya yatırılmıştır. Toplantıda öne çıkan aşağıdaki hususların kamuoyuna duyurulması uygun görülmüştür:

1. Askeri darbeler ve demokratik siyasi sürece karşı gerçekleştirilen müdahaleler, Türkiye’nin siyasal, sosyal ve ekonomik gelişmesine büyük zararlar vermiştir. Demokrasimizin gelişip yerleşememesinin güç ve derinlik kazanamamasının en önemli sebebi bu darbe ve müdahalelerle yerleşen vesayet rejimidir.

2. Türkiye’nin demokratikleşmesinin önündeki en büyük engellerden biri toplumsal çoğulculuğu kucaklayan, geniş bir meşruiyet zemininden yoksun 12 Eylül Anayasasıdır. 1987’den günümüze birçok değişiklik geçirmesine rağmen bu anayasa hala otoriter ve yasakçı bir düzeni sürdürmektedir.

3. Halkın iradesinin tecelli ettiği TBMM’nin ve ona karşı sorumlu olan hükümetin bütün idari bürokratik kurumlar üzerindeki hâkimiyet ve denetim hakkı demokratik hukuk devleti ilkeleriyle uyumlu olarak pekiştirilmelidir. Bunun yanında, başta anayasa yargısı olmak üzere, yargı organının evrensel hukukun üstünlüğünü ve demokratik meşruiyeti esas alan bağımsız ve tarafsız bir biçimde işlemesini sağlayacak düzenlemeler gerçekleştirilmelidir.

4. Türkiye en kısa zamanda mümkün olan en geniş toplumsal uzlaşmayla yeni bir anayasa yapmalı, demokrasi standartlarını yükseltmeli, uluslar arası antlaşmalardan doğan yükümlülüklerini eksiksiz biçimde yerine getirerek Avrupa Birliği perspektifini takip etmelidir.

5. Siyasi özgürlükleri, evrensel standartlarda içeren yeni bir siyasi partiler kanunu yapılmalı, seçim sistemi temsilde adalet ilkesine daha fazla ağırlık verecek şekilde yeniden düzenlenmelidir.

6. Parti içi demokrasinin geliştirilmesi, aday belirleme sürecinde ön seçim sisteminin uygulanması esas alınmalıdır.

7. Siyasetin finansmanında ve özellikle seçim harcamalarında gelirler, edinimler, harcamalar ve usuller bakımından şeffaf, adil ve denetlenebilir hukuki bir çerçeve oluşturulmalıdır.

8. Siyasi partilerin kapatılmasında Venedik Komisyonu İlkeleri benimsenmeli, Cumhuriyet Başsavcısı’nın kapatma davası açma yetkisini dengeleyecek biçimde siyasi denetim mekanizmaları oluşturulmalıdır.

9. Siyasi sürece ilişkin hukuk kurallarının evrensel hukuka, özellikle temel hak ve özgürlüklere, demokrasiye ve hukukun üstünlüğü ilkesine uygun, adil ve tarafsız bir şekilde işlemesi sağlanmalıdır.

10. Bütün bu hususlar partiler üstü bir anlayışla ele alınmalı ve bir an önce gerçekleştirilmelidir.